Księżniczka z Burundi, lirniczka (Neolamprologus brichardi) – słodkowodna ryba z rodziny pielęgnicowatych. Hodowana w akwariach.
Występowanie: litoral skalny i żwirowy północnej części Jeziora Tanganika w Afryce, na głębokości 5 - 10 m. Gatunek endemiczny.
Nazwy synonimiczne
- Lamprologus brichardi
- Neolamprologus elongatus
Opis
Ciało bocznie spłaszczone, lekko wygrzbiecone, szaro-brązowe. Ciemny pas biegnący od oka do krawędzi pokryw skrzelowych. Na pokrywach skrzelowych owalna, żółta plama. Końce płetw silnie wydłużone, brzegi płetw białe.
Ryby planktonożerne. Dorastają do 10 cm długości. Pływają w środkowej i dolnej partii wody. Dobierają się w pary. Są rybami terytorialnymi, agresywnymi, szczególnie w okresie rozrodu.
Dymorfizm płciowy: samce posiadają wyściółkę tłuszczową na czole oraz dłuższe płetwy i są większe od samic.
Tarło odbywa się w szczelinach skalnych. Samica składa do 200 sztuk ikry na ściankach lub sklepieniu kryjówki. Okres wylęgania larw wynosi ok. 3 dni (przy temperaturze 27 °C). Po ośmiu dniach narybek rozpoczyna samodzielne żerowanie.
| Zalecane warunki w akwarium |
| Zbiornik |
minimum 80 cm |
| Temperatura wody |
25 – 28 °C |
| Twardość wody |
twarda
8 - 25 °n |
| Skala pH |
7,5 - 8,5 |
| Pokarm |
żywy, mrożony i suchy |
Ciekawostki
Gatunek znany z tworzenia hierarchicznej, wielopokoleniowej grupy rodzinnej, w której dorastające ryby pomagają rodzicom w opiece nad młodszym rodzeństwem. W środowisku naturalnym, gdzie dostępność rewirów rozrodczych bywa ograniczona, młode ryby po opuszczeniu grupy rodzinnej żyją w stadach, w których agresja międzyosobnicza jest osłabiona. Jeśli na dnie pojawia się miejsce na wyznaczenie nowego rewiru rozrodczego jest ono natychmiast zajmowane przez parę ryb z owej "rezerwy rozrodczej". Agresja u zwierząt zajmujących rewir znacznie wzrasta, wraz z pierwszym tarłem i początkiem tworzenia własnej grupy rodzinnej. Podobne zachowania (terytorialna grupa rodzinna, "rezerwa rozrodcza" młodych, żyjących stadnie ryb i zdobywanie nowych terytoriów rozrodczych) można zaobserwować także w akwarium pod warunkiem, że zbiornik jest odpowiednio duży. W akwarium sporadycznie obserwowano rozród haremowy, gdzie jeden samiec odbywa tarło z dwiema samicami przebywającymi w jego rewirze. Związki takie są jednak nietrwałe i przeważnie po pewnym czasie jedna z samic jest przeganiana z rewiru.
