Dyskowiec, paletka (Symphysodon) - rodzaj ryb z rodziny pielęgnicowatych, żyjących w dorzeczu Amazonki, obejmujący gatunki:

• Symphysodon aequifasciata^[1] Pellegrin, 1904 (pisane często Symphysodon aequifasciatus^[2]) - paletka
• Symphysodon discus Heckel, 1840 – dyskowiec
• Symphysodon tarzoo - odkryty dzięki badaniom genetycznym^[3]

Nazwy: dyskowiec i paletka nie należy przyjmować jako polskiej nazwy rodzajowej dla Symphysodon. W tej kwestii od wielu lat toczą się dyskusje zarówno w kręgach naukowych, jak i wśród miłośników akwarystyki.

Cechy charakterystyczne rodzaju

Przedstawiciele obydwu gatunków mają wysokie ciało w kształcie dysku, silnie bocznie spłaszczone, z długimi płetwami: grzbietową i odbytową, płetwy brzuszne długie i wąskie. Dorastają do ponad 20 cm. Zamieszkują wody stojące lub wolno płynące, bardzo miękkie i kwaśne. Przebywają w strefie przybrzeżnej (litoral), wśród dających im schronienie zwalonych do wody gałęzi i korzeni. Żyją w stadach od 100 do 1000 osobników. Stadem przewodzi intensywnie ubarwiony, silny i szybki samiec alfa. Przewodnik odwraca uwagę drapieżników swoim wyglądem i zachowaniem, co zwiększa szansę ucieczki pozostałych członków stada. Jak wszystkie pielęgnicowate, Symphysodon mają silnie rozwinięty instynkt opieki nad potomstwem, jednak szczególną cechą rodzaju jest sposób karmienia młodych wydzieliną ze skóry obojga rodziców.

Historia

Odkrycia Symphysodon discus dokonał w 1833 roku J. Nattarer w dolnym biegu Rio Negro w Brazylii. Naukowy opis gatunku sporządził Heckel w 1840 roku. W 1903 roku (w literaturze podawane są daty 1903 i 1904) Pellegrin dokonał pierwszego opisu Symphysodon aequifasciata. Dalsze badania prowadzili m.in. Schultz, Axelrod i Geisler. Odkrywane w kolejnych latach odmiany barwne rodzaju Symphysodon (m.in.: niebieska, brązowa, zielona i czerwona) oraz wzrastające zainteresowanie hodowlą dla potrzeb akwarystyki przyczyniły się do powstanie wielu odmian hodowlanych.

Symphysodon aequifasciata – paletka

Synonimy (uważane przez niektórych badaczy za podgatunki):

• Symphysodon aequifasciata aequifasciata Pellegrin, 1904
• Symphysodon aequifasciata axelrodi Schultz, 1960
• Symphysodon aequifasciata haraldi Schultz, 1960

Zasięg występowania gatunku jest znacznie szerszy niż Symphysodon discus: od wschodniego Peru po dolny bieg Amazonki. Żyje głównie w dopływach Amazonki. Na ciele ma 9 pionowych, mniej lub bardziej widocznych, ciemnych pręg.

Rodzaje paletek

• paletka brunatna
• paletka zielona